تشنج چیست؟
تشنج (که حمله تشنجی یا حمله غش هم نام دارد) شامل انقباضات غیرارادی تعداد زیادی از عضلات بدن است. این وضعیت ناشی از وجود یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است. تشنجها معمولاً منجر به از دست رفتن یا اختلال هوشیاری میشوند.
علائم تشنج
نشانههایی که از طریق آنها میتوان دریافت فرد به صورت آنی دچار تشنج شده است به این قرار است:
• دست و پا زدن یا به بیان دیگر، بروز حرکات غیرارادی در بعضی یا تمام اندامها از علائم تشنج است.
• در برخی موارد تشنج، باعث کم شدن سطح هوشیاری می شود.
• عدم شناسایی زمان یا مکان از دیگر علائم تشنج است.
• تشنج منجر به بیهوشی موقت می شود.
• در تشنج فرد قادر به پاسخگویی به سوالات افراد پیرامون خود نیست.
• خیرگی یا چرخیدن چشمها به یک سمت از نشانه های تشنج است.
• احتمال دفع ناخواسته و غیرارادی ادرار نیز از علائم تشنج می باشد.
علل تشنج
تشنج ناشی از وجود یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است
ο آسیب و ضربه به مغز از علل تشنج می باشد.
ο تومور مغزی می تواند باعث ایجاد بیماری تشنج شود.
ο صرع یکی از علل تشنج است.
ο تغییرات متابولسیم و یا سوخت و ساز بدن که باعث مشکلات کبدی و کلیوی می شود از علل بروز تشنج است.
ο وجود عفونت در بدن (مانند عفونت مغز) از علل ایجاد تشنج است.
ο از عوامل موثر در ایجاد بیماری تشنج می توان به مصرف مواد مخدر و الکل اشاره کرد.
ο از دیگر دلایل تشنج وجود بیماری مادرزادی از قبیل سندرم داون است.
ο سکته و بیماری آلزایمر نیز در ایجاد تشنج نقش دارند.
علائم تشنج ناشی از صرع
¤ عدم پاسخ به صورت لحظه ای
¤ ناتوانی در یادآوری آنچه اتفاق افتاده است.
¤ حرکات بدنی تند و سریع
¤ سفت شدن و تکان های ناگهانی بدن
انواع تشنج
تشنج دو نوع اصلی دارد:
۱.تشنج partial (محدود – جزئی)
۲.تشنج generalize (گسترده)
تشنج های گسترده نسبت به تشنج محدود اثرات بیشتری روی مغز می گذارند و در نتیجه تاثیر بیشتری نیز بر روی عملکرد بدن دارند. در بعضی موارد تشنجات partial تبدیل به نوع گسترده می شوند.
روش تشخیص تشنج چیست؟
مهم ترین روش تشخیص تشنج ابتدا شرح حال بیمار است و برای قطعی کردن نوع تشنج یا شرایط بیمار، نوار مغز و یا تصویر برداری مغزی به روش های ام آر آی یا سیتی اسکن و یا آزمایشات خون انجام می شود و یا گاهی برای تشخیص تشنج بررسی مایع مغزی نخاعی لازم است.
درمان تشنج با دارو
برای درمان تشنج تجویز دارو با دوزهای پائین شروع می شود
اگر ارزیابی نشان دهد که فردی مبتلا به صرع هست، باید طبق یک درمان اولیه تحت درمان با داروهای ضد صرع قرار بگیرد. این داروها در بیشتر بیماران میزان دفعات تشنج را کاهش داده یا موجب از بین رفتن حمله های تشنجی می شود. با تجویز یک نوع داروی ضد صرع درمان تشنج شروع می شود اگر موثر نباشد انواع دیگر داروها برای درمان تشنج امتحان می شود و در صورت نیاز مجموعه ای از داروهای ضد صرع مورد استفاده قرار می گیرد.
برای درمان تشنج تجویز دارو با دوزهای پائین شروع می شود و به مرور تا کنترل تشنجات افزایش یافته و با رسیدن به دوز هدف ثابت می شود. دوز هدف (دوزی که با آن مقدار تشنج قابل کنترل است)
پیشگیری از تحریکات مجدد
کم خوابی از عوامل موثر در تحریک تشنج می باشد
محرکها عواملی هستند که باعث تحریک تشنج می شوند بیمار باید سعی کند که از آنها دوری کند. در ادامه دو نوع معمول و راههای کنترل آنها گفته شده است:
کمبود خواب: کمبود خواب یکی عوامل موثر در تحریک تشنج می باشد. بیمار باید مطمئن باشد که خواب کافی دارد و اگر مشکل خواب دارد حتماً با پزشک در میان بگذارد.
الکل و داروها: هرگز بدون نسخه پزشک از داروئی استفاده نکند و از پزشک در مورد اثرات مخرب الکل سوال کند.